کد مطلب:211020 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:119

روات کذاب و غیر قابل اعتبار
مردم از نظر صفات سخنگوئی سه دسته اند یك دسته راستگویان كه همه جا مورد اعتماد و وثوق می باشند و همه گفتار آنها را مانند مشهودات خود می دانند و بدین اعتبار نقل می كنند.

دسته دوم آنها كه به دروغ گوئی شهرت دارند و تكلیف مردم از گفتار آنها روشن است اعتماد و وثوق به آنها نیست - این ها شهرتی به سزا در اجتماع دارند كه سخنان آنها قابل توجه نیست مگر پس از فحص و بحث و تحقیق.

دسته سوم آنها كه گاهی راست و گاهی دروغ می گویند این طبقه كار را مشكل كرده اند كه انسان نمی داند كدام سخن آنها راست و كدام كلمه دروغ است.

این سیره در همه خانواده ها و فامیل ها هست كه ضرب المثل مشهور شده - پدری سه پسر داشت راستگو - دروغگو و میانه از دست اولی و دومی خیالش راحت بود ولی سومی



[ صفحه 121]



كار را بر او سخت كرده نمی دانست كدام سخنش راست و كدام دروغ است.

در میان روات امام جعفر صادق علیه السلام چند نفری بودند كه وضعشان روشن بود آنها زنادقه و ملاحده بودند كه از نظر عقیده اعتباری به قولشان نبود اگر چه راستگو هم باشند و دسته ای بودند كه سخنشان راست و دروغ بود و آنها كار را مشكل كرده بودند و لذا امام علیه السلام آنها را كه می شناخت معرفی می فرمود تا از گفتار آنها پرهیز نمایند آنها كه دروغ بر امام می بستند و حدیث جعل می كردند و مع ذلك در صف شاگردان امام صادق علیه السلام محسوب می شدند.

رواتیكه سلب اطمینان از آنها شده عبارت هستند از:

محمد بن مقلاص ابوالخطاب كه برای آزادی وارد اسلام شد و قبول اسلام كرد و امام صادق او را به مردم معرفی كرد تا حال او را بدانند و فریب جعلیات او را نخورند و حتی از او بیزاری و برائت خود را اعلام فرمود و او را لعن كرد.

و همچنین مغیرة بن سعید و صائد هندی كه منتسب به مدرسه جعفری بودند ولی از مردم غیر قابل اعتبار و اعتماد و در عقیده و مقصد فاسد العقیده بودند و لذا امام صادق علیه السلام اصحاب خود را از حال آنها گاه فرمود و دستور داد از آنها پرهیز كنید كه گفتارشان سخیف و غرض آلوده و جعل است.

فرمود روات مغرض و جعالان حدیث خطرشان برای علم از هر چیزی بیشتر است بزرگترین جنایت بر دین كار روات كاذب و متهم است و لذا امام صادق علیه السلام اصحاب خود را بسیار توصیه و تأكید فرمود كه اخبار و احادیث و تفسیر و تأویل را از اهل بیت به نص صریح احادیث نبوی اتخاذ كنید كه اهل بیت رسول خدا حافظ احادیث و اخبار و احكام دین هستند و در میان آنها تحریف و تفسیر و خطا و لغزش در گفتار رخ نداده و نمی دهد.

امام صادق علیه السلام این موضوع را صدها بار به الفاظ و مضامین مختلف برای اصحاب تعلیم فرموده اند و پرهیز از جاعلین حدیث و مغرضین و منحرفین را واجب شمرده است.